ปัจจุบันนี้การใช้รถ EV เริ่มมีความนิยมแพร่หลายมากขึ้น นั่นเพราะการใช้รถพลังงานไฟฟ้าทำให้ประหยัดค่าน้ำมันได้มาก แถมบ้านไหนใช้ระบบโซลาร์เซลเข้าไปอีก แทบจะเรียกได้ว่าไม่ต้องจ่ายค่าพลังงานกันเลย เดินทางฟรี เปิดแอร์ฟรี ไม่ต้องห่วงค่าไฟ

แต่ปัญหาที่หลายคนไม่รู้ บริษัทขายรถไม่พยายามอธิบาย ก็คือการที่ทุกคนมุ่งแต่จะชาร์ชแบตให้เต็ม 100% อยู่เสมอ หรือต้องการชาร์ชให้เต็มเร็วๆ เหมือนสมัยใช้รถน้ำมัน เช่นอยากจะชาร์ชจาก 10% ไป 100% ภายใน 10 นาที ซึ่งคงเป็นไปไม่ได้อยู่แล้ว แต่ความเคยชินกับการเติมน้ำมันรถ กำลังจะทำให้อายุแบตของรถไฟฟ้าสั้นลง เรามาดูกันว่าเพราะอะไร และจะแก้ปัญหาได้อย่างไร

ชาร์ช 10 นาที แบตก็เต็ม 100% แล้ว

ผู้ใช้รถ EV หลายคน ประสบปัญหาการชาร์ชแบตรถ EV จากเดิมแบต 20% ชาร์ชแป็บเดียวได้ 100% ทั้งๆ ที่พลังงานที่ใส่เข้าไปไม่ถึง 10Kw พอขับรถออกไปแป้บเดียวก็แบตหมด  ซึ่งในกลุ่มผู้ใช้รถ EV ต่างก็ประสบปัญหานี้กันเป็นจำนวนมาก

ปัญหานี้เกิดจากการใช้ DC fast charge หรือการชาร์ชผ่านระบบ DC ซึ่งหากตู้ชาร์ชบางที่ มีกำลังไฟพอ จะปล่อยกระแสเข้าแบตที่ 135A ด้วยความต่างศํกย์ราวๆ 400V ได้กำลังไฟฟ้าถึง 54Kw ในตอนที่แบตเหลือน้อยๆ

ขณะที่การชาร์ชด้วยระบบ AC เช่นสายชาร์ชฉุกเฉินที่ติดมากับรถ แบบเสียบปลั๊กไฟบ้าน จะได้กระแสที่ราวๆ 4A กว่าๆ หรือราวๆ 2kW เท่านั้น (220 V 8A) จะเห็นว่ากระแสไหลเข้าต่างกันลิบลับ

แบตลิเธียมไม่เหมือนแบตตะกั่ว

เนื่องจากผู้เขียนใช้ระบบโซลาร์เซลในระบบ off grid และใช้แบตลิเธียมมานาน เลยรู้จักคุณสมบัติของแบตลิเธียมดี อย่างแบตตะกั่วกรดเซลนึงจะมีความต่างศํกย์เซลละ 2V แต่แบตลิเธียม NMC (Lithium Nickel Manganese Cobalt Oxide) หนึ่งเซลจะมีความต่างศักย์ 4 โวลท์ จึงต้องอนุกรมเกือบ 100 ก้อนเพื่อให้ได้ราวๆ 400V

ส่วนแบตลิเธียมฟอสเฟส (Lithium iron phosphate) LifePo4  หรือ LFP  เซลหนึ่งๆจะมีความต่างศักย์ 3.2 V ต้องอนุกรมกัน 120 กว่าก้อน เพื่อให้ได้ราว 400V แล้วมาขนานกันหลายชุดเพื่อให้ได้กำลังไฟมากขึ้น หรือถ้านำมาก้อนที่มีความจุ 100A มาจำนวน 120 กว่าก้อนมาอนุกรมกัน ก็ได้แล้ว 40kWH (400V x 100AH = 40,000 kWH)

แต่รถเทสล่ายุคแรกๆ จะยังใช้แบต LFP รุ่น 18650 มาขนานกันเป็นจำนวนมาก เพื่อให้ได้กำลังไฟฟ้าตามที่ต้องการ การใช้เซลขนาดเล็กจำนวนมากจะสามารถปล่อยกระแสได้มากในช่วงเวลาสั้นๆ ทำให้ได้กำลังบิดของมอเตอร์สูง เร่งรถได้รวดเร็วทันใจ

อนุกรมแบตทำให้แต่ละเซลประจุไฟไม่เท่ากัน

ชาร์ชอย่างไร ที่ทำให้แบตใช้งานได้นาน